Bokeh Nedir?

Hits: 324

Kelime anlamı

Bokeh veya boke (Japonca, “bulanıklık, net olmama durumu”), fotoğraf çekilirken, odak dışında kalan net olmayan kısımların fotoğrafçının seçtiği objektif, kullandığı diyafram gibi ayarlar neticesinde fotoğrafta oluşan bulanıklık efektidir. Fotoğrafta net olmayan, bulanık bölgelerin bilinçli olarak kullanılması yeni bir kavram değil. Bununla birlikte, bu sözcüğünün ortaya çıkışı ve bir fotoğraf tekniği olarak tanımlanması on senelik bir geçmişe yayılıyor. Bokeh’nin belirleyicisi öncelikle objektiftir. Her objektifin bokehi farklı olduğu gibi, seçilen diyafram değeri ile bokehefekti ve derecesi değişebilir.

Bokeh ışığın netlik noktası dışındaki gösterisidir. Netleme yaptığımız bölgenin önü ve arkasındaki görüntü söz konusu edilmektedir. Bokehetkisi ile keskinlik iki farklı şeydir; keskinlik en net olan bölgede var olan görüntüdür, bokehefekti ise en net olan bölge dışındaki görüntüyü ifade eder.

Tanım olarak bir fotoğrafta görüntünün net olmayan bölgelerinin niteliğini ifade eder ve esas olarak objektifler için kullanılır. Objektifin iyi bokeh oluşturması ya da istenildiği kadar iyi oluşturamamasından söz edilir. Bokehin üç özelliği dikkate alınmalıdır: Boyutu, şekli ve tüm alanındaki ışık dağılımı. Yumuşak, dairesel, düzgün yüzeyli, keskin olmayan kenarlı, homojene yakın parlaklıkta bulanıklık bölgeleri fotoğrafta “iyi” olarak kabul edilir. Bunlar, tüm ayarlarda daireye yakın diyafram açıklığı sunan iyi tasarlanmış kaliteli objektifler ile oluşur.

Kenarları düzenli olmayan, çokgen görünümlü, içinde farklı parlaklıklar oluşan, sert bulanıklık alanları “iyi olmayan bokeh” olarak kabul . Orta halli objektiflerin odak dışı görüntüleridir. Öyle ki, bokeh eğer bir yedigense, objektifin diyaframında yedi yaprak olduğunu anlayabiliriz. Her objektifin oluşturduğu bokeh farklıdır. Bir objektif için bile seçilen her diyafram değeri ile bokeh efekti ve derecesi değişir.

Görsel örnekler

Bisikletli fotoğrafta konunun arkasında bulunan odak dışı nesnelerin oluşturduğu bokeh etkisi izlenmektedir. Ön plandaki bisiklet ile arka plandaki sokak lambaları arasında en az 8-10 metreye yakın bir mesafe vardır. Sokaktaki renkli ışık kaynaklarının oluşturduğu bokeh fotoğrafın kompozisyonunu temelden etkilemiştir.

Konunun arkasında bulunan aydınlık alanlar ve önünde bulunan nesneler bokeh oluşumunda en önemli rolü oynarlar. Objektif odak uzaklığı 50 mm üzerinde olan ve diyafram açıklığı geniş objektifler bokehyi oluşturmaya daha uygundur. Teleobjektifler, fiziki yapılarından ötürü daha kolay bokeh oluştururlar; çünkü net alan derinlikleri çok dardır ve daha fazla nesne netlik düzlemi dışında kalır.

Estetik değerlerin ölçülebilir olmamaları nedeniyle bokehde son derece özneldir. El ele tutuşan çift ile karşı arasında oldukça büyük bir mesafe vardır. Karşı kıyıdaki ışık kaynakları batan gün ışığı altında bokeh noktaları oluşturmuştur. Bazen yalnızca bokehetkisinden yararlanılarak renk ve biçim çalışmaları yapılabilir. Bokehetkisi Photoshop gibi programlar kullanılarak de elde edilebilir.

Şimdi yukarıdakilere benzer örnekler oluşturalım:

• Makinenizi tripodunuza monte edin
• Diyafram öncelikli ya da manuel çekim modunu seçin
• Objektifinizin en küçük f değerini seçin, yani diyaframı olabildiğince açın
• Otofokusdan çıkıp nanuel netleme konumuna getirin
• Başlangıç için nokta ışıklı nesneler daha uygundur
• Uygun pozlama değerleri ile denemelere başlayabilirsiniz